Welkom
Welkom op de website van het tijdschrift Zone.
Bekijk hier alle interviews
Word abonnee
Bekijk hier de optiesRedactie
Neem contact op met de redactieEen nieuw thema ‘Zicht op ontwikkeling’
Kwaliteit
Niké Admiraal
In de nieuwe rubriek Kwaliteit is Niké Admiraal aan het woord. Zij is locatieleider op de Julianaschool in Schagen.
Drie perspectieven op onderwijs tijdens corona
Dorian de Haan en Marga Putter
Corona heeft veel teweeggebracht in de scholen. Annelie van Es, intern begeleider op basisschool De Ark in Haarlem, Nanette Wagenaar, leerkracht op De Werkschuit in Haarlem en Paula Hoonhout, directeur van Wereldwijs in Amsterdam Zuidoost vertellen over hun ervaringen, aanpak en opbrengsten.
Thema’s en spel met de allerjongsten
Startblokken op de 0 tot 2-jarigengroep
Lia van Haren
‘‘Tja, het is toch allemaal net even anders in een babygroep hè. We zien zulke mooie voorbeelden van thema’s, maar in de babygroep is dat allemaal niet te realiseren.’’ Bij de start van een scholing Startblokken is deze uitspraak voor mij als trainer veelgehoord. Het verrijken van de speelleeromgeving in een babygro...
Van ‘ding’ naar snuffelen en lezen
Start van een nieuw thema in groep 7-8 van OBS Uilenspiegel te Boekel.
Juul Aldenhuijsen
In de kring ligt een plastic fles, deze is door midden gesneden en er zijn ballonnen aan gemaakt. De kinderen druppelen de klas in en kijken eens goed wat er midden in de kring ligt. Jasmijn, de leerkracht van de groep, laat de kinderen even kijken en al snel gaan de meeste kinderen in gesprek over het ‘ding’ dat er...
De kracht van verwondering bij het lezen van schurende en naburige teksten
Wenckje Jongstra en Marleen Zwama
Wanneer ik een briefje van twintig euro uit mijn portemonnee haal en er een aansteker bij houd, hoor ik meteen een stel kinderen uit de bovenbouwstamgroep hard roepen. “Nee!” “Dat is zonde!” “Geef het maar aan mij!” “Hoezo, het is maar papier?”, geef ik als antwoord. “Dat is interessant, want als ik een stukje toile...
Boerderij op bezoek
Karin Selij
Het is maart 2021. Op basisschool de Archipel in Amsterdam is het thema ‘Op de boerderij’. De basisscholen zijn weer open, maar vanwege de coronamaatregelen zit een uitstapje maken naar de echte wereld er nog niet in. Hoe kunnen we de kinderen toch ‘in het echt’ kennis laten maken met boerderijdieren?
...
Wordt wakker scholen!
Schuurpapier
Erna Winters
Bibliotheken zijn goed in het overbrengen van leesplezier en scholen zijn goed in het bijbrengen van lezen als onder andere een technische basisvaardigheid. Een oud gezegde luidt “Aardigheid en vaardigheid gaan hand in hand.” In andere woorden, als je iets leuk vindt word je er goed in en als je ergens goed in bent ...
Van de redactie
Bea Pompert
We zoeken de verbinding in deze ZONE 3, die aan het begin van een nieuw cursusjaar op je mat ligt. Hopelijk komt het tijdschrift ook op de leestafel op school te liggen of nog beter weet jij als trouwe lezer je teamgenoten te overtuigen een eigen abonnement te nemen.
Samen ZONE lezen en artikelen bespreken kan heel...
Boeken om in te verdwijnen
Nelleke Groot
Niets heerlijker dan een nieuw schooljaar beginnen met een nieuw boek, het liefst een verhaal waar je met de hele klas zo in kunt verdwijnen. Daarom een pagina vol sprookjes- en voorleesboeken.
Gebruik maken van de buitenschoolse kennisbronnen van leerlingen – Praktijkboek
Levineke van der Meer
Levineke van der Meer bespreekt de publicatie van Monique Volman en Judith 't Gilde.
Daar zit muziek in!
Nelleke Groot
Muziek luisteren, zingen, over instrumenten leren of lekker dansen. Muziek kan op veel manieren ingezet worden in de klas. Deze boeken laten zien wat er allemaal mogelijk is.
Invented Spelling op De Emmaus
Dionne de Ligt, Marie-Louise Rosier
Op De Emmaus in Rotterdam West is een aantal jaar geleden gestart met het verbinden van taal aan spel, waarbij mondelinge taal en geletterdheid aan elkaar worden verbonden. In dit artikel vertellen Dionne de Ligt en Marie-Louise Rosier hoe leesplezier centraal staat in in groep 1-2.
Muziek maken doe je het hele jaar!
Arina van der Voorden en Willeke Westerlaken
En daar in die grote kathedraal kreeg ik als jochie ‘het orgelvirus’ te pakken’, vertelt een collega uit groep 8 aan het team. Deze eigen ervaring is ‘het preludium’ voor het samen ‘op verhaal komen’ bij het aanstaande thema dat in alle groepen over muziek zal gaan. Na nog meer eigen muziekervaringen in deze nul-fas...
Leren met de riemen die je hebt
Van Binnen Naar Buiten
Nanette Wagenaar
Er is veel gezegd over hoe het coronavirus het onderwijs op z n kop zet. Over hoe het de visie van de school onder druk zet en hoe het kinderen belemmert in hun ontwikkeling. De door de overheid gestelde regels beperken de mogelijkheden om met de groep de echte wereld in te gaan of om experts in de school te halen. ...
Iedereen Muziek!
Michel Hogenes
Kunst en cultuur worden als onmisbaar gezien voor de vorming van kinderen tot kritische volwassenen. Activiteiten op het gebied van literatuur, theater, media of cultureel erfgoed zijn niet alleen leuk. Ze dragen ook bij aan de brede persoonsvorming van kinderen. Kinderen ontdekken en ontwikkelen hun talenten en mak...
Met Ontwikkelingsgericht Onderwijs kwam alles bij elkaar
Marga Putter en Dorian de Haan
Basisschool De Fontein in Den Burg, Texel, kan zich sinds dit schooljaar een OGO-school noemen. Directeur Monique van Gaalen en Vivianne Francken, leerkracht van groep 2-3 en OGO-specialist, vertellen hoe het proces daarnaartoe is verlopen.
Een kijkje in onze keuken
Néomi Vermeulen en leerlingen van groep 8
Groep 8 van de Julianaschool in Schagen is dit schooljaar gestart met een nieuwe onderneming ‘De Wonderkeuken’.
Samen voor kwaliteit
Nieuwe rubriek: Kwaliteit
Simone Westra, Claudia Wiericx
In de nieuwe rubriek ‘Kwaliteit’ vertellen Simone en Claudia hoe het hele team betrokken is bij het verder ontwikkelen van de kwaliteit van het Ontwikkelingsgericht Onderwijs op SBO De Windroos in Nijmegen en wat dit oplevert voor het team en voor de leerlingen.
Schoolontwikkeling vraagt om leren op alle niveaus
Paula van Kuijk, Rieneke Pruis, Loes van Wessum
In het Schoolleiderslab leren schoolleiders het leren van de leraren te onderzoeken en te stimuleren, zodat dit bijdraagt aan het leren van de kinderen en de school. Dit is een vierjarig professionaliseringstraject binnen Stichting Prisma Almere, begeleid door het lectoraat ‘Leiderschap in Onderwijs en Opvoeding’ va...
Spel en onderzoek zijn actueler dan ooit!
Editorial
Bea Pompert
Wie de kranten een beetje volgt, en dan vooral de artikelen die over het basisonderwijs gaan, kan zomaar in mineur raken. Want wat komt er allemaal droevig nieuws naar boven. Onze kinderen lezen slecht en hebben te weinig kennis over de vakken. En nu laatst weer alle publiciteit over het lage niveau van het schrijfo...
Misverstanden helpen het onderwijs niet vooruit!
Bert van Oers en Bea Pompert
De onderwijsvernieuwing in Nederland staat gelukkig niet stil. Er is een blijvende behoefte aan nieuwe en valide praktijkideeën. Geen wonder dat sommigen graag ideeën lenen van Ontwikkelingsgericht Onderwijs, dat in zijn 40-jarige bestaan al vele nieuwe praktische en theoretische ideeën heeft voortgebracht en getoet...
Webinar Tijdschrift Zone
Bea Pompert & Marte van Vliet
Op 1 april heeft Van Gorcum een gratis webinar aangeboden over het Tijdschrift Zone.
Bea Pompert & Marte van Vliet hebben in dit webinar verteld over hoe het tijdschrift rondom spelend en onderzoekend leren te gebruiken is voor het hoger onderwijs en het begeleiden van studenten in de thema's: de rijke leeromgeving (...
Kijkje in een lokaal groep 1-2
Hanneke Verkleij
Soms staan directies en groepsleerkrachten voor de opgave hoe ze een lokaal voor groep1-2 zouden kunnen inrichten. De een heeft volop ideeën, en anderen vragen zich bezorgd af hoe ze dat moeten aanpakken.
LAAT JE INSPIREREN!
Dit fotoboekje kan daarbij een handig hulpmiddel zijn. Het bevat praktijkbeelden van...
Werelden vol verwondering
Boeksignalering
Nelleke Groot
Een kinderboek is een wereld op zich. Soms voelt die wereld fijn, maar soms kan het ook spannend zijn. Deze boeken roepen allemaal op hun eigen manier verwondering op bij kinderen en volwassenen, want een goed kinderboek is voor alle leeftijden. Hierom staat er geen leeftijd bij, maar zie je alleen de indicatie peut...
Wat groeit er in jouw moestuin?
Roos Middelman
Die tomaat op je boterham, waar komt die eigenlijk vandaan? Hoe groeit een tomaat? Wat kun je er allemaal mee maken? Rondom de thema’s ‘Voeding’, ‘Voedselproductie’, ‘Duurzaamheid’ en ‘Smaak’ is heel wat te ontdekken! Vragen binnen deze thema’s kunnen verwondering oproepen bij kinderen. Nieuwsgierigheid maakt leerli...
Verwondering bij oudere kinderen
Hanneke Verkleij
.
Verbaas je niet, verwonder je slechts!
Sabine Plamper, Marjolein Mooijman
Tijdens de jaaropleiding tot Atelierpedagoog vroeg Sabine Plamper de cursusdeelnemers om een wowmoment in hun werk met kinderen te beschrijven. Een wow-moment is een moment van verwondering, van ontdekken, van een kind in flow: de optimale staat om te leren en plezier te beleven in het eigen doen.
"Juf, het water wordt bruin!"
Peter de Vries, Petra Bakker, Annemarie Nijenhuis
Peter de Vries is Startblokkentrainer en hij zet tijdens zijn trainingen bewust in op verwondering en verbazing. Deze doorleefde ervaringen nemen de deelnemers mee in hun eigen praktijk. Annemarie Nijenhuis en Petra Bakker zijn deelnemers van één van de trainingen van Peter. Annemarie werkte op een advocatenkantoor ...
Wonderlijk en waar gebeurd
Schuurpapier
Hanneke Saaltink
“Mam, kijk! Ze hebben ook boeken over geld in deze bibliotheek!” Het is meer dan 20 jaar geleden. Ik lig op mijn knieën voor de kast met ‘Avi-boekjes’ en speur naar een leesbaar en toch interessant boek voor mijn achtjarige zoon. Na een heel jaar leesonderwijs heeft hij nog steeds geen Avi-niveau. “Mag je deze ook ...
Kunstkijken
Van binnen naar buiten
Anno Pander en Adelijn van Huis
Kunst is een belangrijke bron voor verwondering, maar hoe pak je dit aan op een basisschool?
Kunstenaar en dialoogbegeleider Adelijn van Huis beschrijft de methodiek Visual Thinking Strategies (VTS). Dit is een prikkelende manier om in gesprek te gaan over kunst. Zij past dit onder andere toe tijdens rondleidin...
Verwondering kleurt de wereld
Mercedes Dahmen
In mijn nieuwkomersgroep op Onze Amsterdamse School zitten leerlingen die heel recent naar Nederland zijn gekomen. Zij blijven een jaar om voldoende Nederlands te leren en door te kunnen stromen naar een reguliere groep. Het is een groep voor leerlingen van 6 tot en met 12 jaar. Op dit moment zijn de 6-jarigen in de...
Filosoferen: het vanzelfsprekende minder vanzelfsprekend maken.
interview met Sabine Wassenberg
Dorian de Haan en Marga Putter
Sabine Wassenberg is filosofe. Ze filosofeert met kinderen op basisscholen en daarnaast traint ze docenten om te filosoferen met groepen kinderen en jongeren.
Verbeeldingskracht
De Reeks
Wim Wardekker
Verwondering, de emotie van geïntrigeerd zijn door iets wat je waarneemt als verrassend en vreemd, als niet passend binnen je denkkader, kan het begin zijn van een leerproces. Want de interesse en motivatie die bij deze verwondering bewust wordt, is voorwaarde voor leren dat verder gaat dan louter memoriseren. In zu...
Is verwondering te leren?
Marjolein ten Cate en Bea Pompert
Als verwondering van belang is voor ons onderwijs hebben we dan ideeën over hoe je het kunt leren in de klas. In dit artikel verkennen wij de kansen hierop. Zeker weten doen wij het niet … Maar misschien is dat juist inspirerend. Bea Pompert beschrijft hoe leerkracht Neomi verwondering bij haar leerlingen ziet on...
Waarover verwonderen kinderen zich, en hoe kun je verwondering stimuleren?
Empirisch onderzoek naar verwondering bij leerlingen in de bovenbouw
Evelien Broekhof, Judith Conijn, Willeke Rietdijk
De afgelopen drie jaar is aan de VU binnen het door de John Templeton Foundation gefinancierde project Wonder-full Education and Human Flourishing literatuuronderzoek, kwalitatief en kwantitatief onderzoek gedaan naar vragen als: waarover verwonderen kinderen zich eigenlijk? En: hoe kun je verwondering stimuleren in...
Wat is verwondering?
Anders Schinkel
In Theorie en Praktijk beschrijft Anders Schinkel wat we verstaan onder het begrip verwondering. Vervolgens gaan Evelien Broekhof, Judith Conijn en Willeke Rietdijk in op verschillende onderzoeken naar verwondering. Tot slot volgt een praktijkverhaal van Bea Pompert en Marjolein ten Cate waarin ze vertellen over hoe...