Welkom
Tijdschrift Zone bevat artikelen over thematisch spelend en onderzoekend leren met jonge kinderen. Docenten beschrijven hun ervaringen en hoe ze hier zelf vorm aan geven op school. Er worden boeken gerecenseerd die over dit onderwerp verschijnen. En er is aandacht voor recente wetenschappelijke inzichten en actualiteiten die aansluiten bij spelend en onderzoekend leren.
Bekijk hier alle interviews
Word abonnee
Bekijk hier de optiesDe redactie
Neem contact op met de redactie van Zone
Diep het bos in
Leren met hoofd, hart en handen
Bea Pompert, Sasja Boontjes
In de groepen 3/4 van ’t Schrijverke in Den Bosch ruikt het naar de herfst.
De boswachter is vorige week gespot op het schoolplein. Nou, dat is meteen raak.
Er blijken plotseling bomen in de buurt te zijn omgezaagd. De stronken liggen verspreid over het plein.

Boeken over technologie
Lisan Hoogendonk
Technologie is niet meer weg te denken uit onze samenleving, helemaal voor kinderen die opgroeien met al deze gadgets en handigheidjes binnen handbereik. Het lijkt een wereld te zijn die lijnrecht tegenover die van het boek staat, maar gelukkig bieden veel boeken een fijn tegengeluid of ze laten ons ook zien hoe tec...

Leeswijzer voor diversiteit en inclusie in jeugdliteratuur
Inge Haarsma
Een bruikbare tool voor wie met kinderen én verhalen werkt.
_w400_h260_bgtop.jpg)
Van leerlingen lezers maken
Dat gaat niet vanzelf
Ingrid Elijzen
Hoe voer je literaire gesprekken in de klas rondom een boek dat je samen met de klas leest.
_w400_h260_bgtop.jpg)
Ongemakkelijke gesprekken voeren
Daar heeft elk kind recht op!
Bea Pompert
Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat ‘wereldse gesprekken’ in onze klassen betrokkenheid en verantwoordelijkheid aanboren, in plaats van populisme, hard oordelen of onverschillig wegkijken?

Smartphonegebruik bij kinderen: leren fietsen, uitgaan of sigaretten?
Laura Hartman, Esther Polhuijs en Maryam Elbamby
Wanneer onze buurtschool het initiatief Smartphonevrij Opgroeien lanceert, zijn we meteen enthousiast. Dat willen wij ook bij onze school op gang brengen. Maar hoe begin je zo’n beweging?
_w400_h260_bgtop.jpg)
Digitale weerbaarheid begint met luisteren
Tafat van Paassen en Jannetje Blokker
Ili Ma doet onderzoek naar mis- en desinformatievatbaarheid onder jongeren tussen de 12-24 jaar. Vragen die hierbij centraal staan zijn: Wat zien kinderen en jongeren op sociale media? Wat maakt deze informatie voor hen overtuigend? Hoe kunnen we scholen helpen om hun educatie beter in te richten, om jongeren weerba...

Oefenen met metacognitieve vaardigheden?
Juist binnen OGO onderwijs.
Mirjam Nordkamp
Hoe kun je binnen OGO werken aan metacognitieve vaardigheden?

Gezamenlijk leiderschap opbouwen moet je doen!
Björn Bouwmeister
In dit artikel wordt duidelijk hoe Björn de samenwerking tussen kinderdagopvang, BSO en onderwijs op een ontwikkelingsgerichte manier samen met het team invult.
_w400_h260_bgtop.jpg)
Van leesbevordering tot ritmetraining en literaire gesprekken
Afstudeerrichting lezen in de praktijk
Inouk Boerma, Lise Koopman, Mila van Coevorden en Ap Idrissi
Pabostudenten Lise, Mila en Ap ronden hun studie af met een praktijkonderzoek over een leesonderwerp naar keuze. In dit artikel beschrijven ze hun afstudeeronderzoek.
Op Hogeschool IPABO kunnen studenten sinds studiejaar 2023/2024 kiezen voor de afstudeerrichting Lezen. De vierdejaarsstudenten die deze richting ...

Laten spelen, leren spelen en spelen om te leren
Elisabeth Braams, Maike Groen, Bea Pompert
In dit artikel zien wij hoe spontaan spel en spel met begeleiding in één speeltijd volop kansen krijgen.
Op KC De Snip in Nieuwe Niedorp is veel aandacht voor spel in de onderbouw. De leerkrachten van de groepen 1 t/m 3 vinden betekenisvol leren, dat past bij de onderwijsbehoeften van alle leerlingen, een belang...

Verhalen verbinden
Samen aan de slag tijdens de Startblokkentraining
Peter de Vries
Startblokkentrainer Peter de Vries laat zien hoe hij met behulp van verhalen bouwt aan een lerende community waarbinnen iedereen vanuit zijn eigen rol deelneemt.

TOS en OGO, dat past!
Patty ten Barge en Tafat van Paassen
Patty geeft ons een inkijkje in haar dagelijkse werkzaamheden als ambulant begeleider van TOS-leerlingen in het basisonderwijs.
_w400_h260_bgtop.jpg)
Wat blijft er nog te onderzoeken als AI alles weet?
Waarom de worsteling met vragen en ideeën onmisbaar blijft in het onderwijs
Menno van der Schoot
Kunstmatige intelligentie dendert met ongekende vaart de klas binnen. Wat betekent dat voor onderzoekend leren, waarin vragen stellen en zelf denken centraal staan?

We willen het voelen
Isabelle Vingerhoets
We willen het voelen!
Dan ben je dik twee jaar met pensioen en wil je je toch nog met onderwijs bemoeien. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Mijn hart en dat van veel gemotiveerde, enthousiaste
onderwijsprofessionals ligt bij kinderen. Bij kinderen die we veiligheid willen bieden. Bij spelende en onderzoeke...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Gemiddeld is saai
Bea Pompert
Gemiddeld is saai en dat willen wij natuurlijk niet voor onze leerlingen. Onze leerlingen vinden saai ook een probleem, trouwens. Denk maar eens aan die diepe zuchten in de klas wanneer het taalboek open moet. Voor mij was dat ooit een belangrijke reden iets anders te willen met mijn taalonderwijs: zelf dingen doen,...

Zin in lezen
Nanette Wagenaar
“Neem straks je boek mee in de kring, dan kunnen we elkaar inspireren en bijpraten over de boeken die we aan het lezen zijn,” zeg ik op maandagochtend tegen de kinderen van groep 4.

Literatuur lezen met kinderen
Anne van Buul
In Brieven aan Miyo. Over het lezen van de klassieken met kinderen toont Martin Bootsma zich de leraar die ik vroeger had willen hebben. Een leraar die de rust en de ruimte schept om samen in een verhaal te verdwijnen. Een leraar die je na dat ene boek het perfecte vervolgboek weet aan te raden. Een leraar die zijn ...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Het Kindervragenuur
Tamara Noordermeer
Tijdens het jaarlijkse Kindervragenuur mogen kinderen in de Tweede Kamer vragen stellen aan de ministers. Leerkracht Tamara vertelt hoe ze samen met haar groep 6 en 7 toewerkt naar het stellen van een belangrijke vraag aan de minister van Defensie.

Boeken bij het thema "Vol Avontuur"
Lisan Hoogendonk
Het is tijd voor de Kinderboekenweek, en dat is zo'n beetje de leukste week van het jaar. Zeker als het thema "Vol avontuur!" is! Want een boek is een fantastisch startpunt voor waanzinnige avonturen, magische ontdekkingen, spannende reizen en dat alles vanuit je luie stoel. Of waar je favoriete leesplekje dan ook i...

Retourtje Middeleeuwen
Onderzoek doen voor je eigen boek
Bianca Oterdoom
Bij het thema 'Retourtje Middeleeuwen' worden boeken ingezet om spelverhalen op te bouwen.
_w400_h260_bgtop.jpg)
Handschrift verbeteren doen wij samen!
Janneke Doesburg-van den Brink
Sinds Januari 2021 ben ik, kinderergotherapeute Janneke Doesburg- van den Brink wekelijks op de Julianaschool voor extra ergotherapeutische ondersteuning. Sinds 2023 ben ik daar ook nauw betrokken bij het handschriftonderwijs. Met name omdat meerdere leerkrachten aangaven ‘iets’ met handschrift te willen.
...

Zin in lezen
Van kwestie tot spelverhaal
Ellen van den Heuvel en Anne Reijrink
Leerkracht Ellen gaat in haar groep 3 aan de slag met het meer betekenisvol maken van haar lees-schrijfaanbod gestimuleerd door haar deelname aan de Zin in Lezen cursus verzorgd door Anne Reijrink. Ellen en Anne nemen je mee in dit leerzame proces.

Met verhalen kom je verder
Dorian de Haan en Marga Putter
Marga en Dorian gaan in gesprek met kinderboekenschrijver en voormalig hulpverlener Marjolein Visser over hoe ze verhalen inzet bij traumaverwerking.

'Bouwen met je handen én je hoofd!'
Sasja Boontjes, Marco Moerbeek en Jolijn Kruijer
In de groep van juf Jolijn en meester Marco zijn de kinderen dolenthousiast: Er komt een feest en zij gaan het zelf organiseren!

Van exploratie tot gesprek
Materiaalgericht spel als fundament voor leren en ontwikkeling
Mariska Venema, Elizabeth Wynberg & Chiel van der Veen
Hoe kunnen professionals (en ouders) het spel optimaal ondersteunen? In dit artikel nemen we je mee in de fascinerende wereld van kinderen van 0 tot 6 jaar.
_w400_h260_bgtop.jpg)
Zieke dieren krijgen hulp
Sonja Oosterhof
Pabo-student Sonja vertelt in dit artikel hoe ze tijdens de OGO-minor een rijk aanbod ontwerpt voor haar groep kleuters vanuit het bos dat vlakbij de school ligt.

Ouderbetrokkenheid met Verteltassen
Lisa van der Winden
Op Basisschool de Achthoek werken ouders om de week gezamenlijk aan een Verteltas onder leiding van Lisa van der Winden. Wat betekent dit voor de ouderbetrokkenheid?

Spelen aan de verteltafel
Meer dan alleen het boek naspelen
Tafat van Paassen
In de onderbouw van de Willibrordschool werken de leerkrachten elke themaperiode hard aan een verteltafel. Ze zien echter een matige betrokkenheid van de leerlingen bij deze spelactiviteit. Student Tafat van Paassen heeft probleemanalytisch onderzoek gedaan naar de kenmerken van een verteltafel en de inzet van deze ...

Meersoortig onderwijs
Eva Meijer
Welk leven is meer waard: dat van een mens, een hond of een varken? Engelse onderzoekers vroegen dit aan kinderen van verschillende leeftijden. Ze kwamen erachter dat jonge kinderen nog geen onderscheid maken op basis van soort: ze vinden de levens van andere dieren net zo belangrijk als die van mensen. Oudere kinde...

Naar buiten!
Lisan Hoogendonk
Ik hou van boeken, dus vind ik het heerlijk om in een boek te stappen en daar uren in rond te dwalen. Maar hoe fijn het ook is om in een boek te vertoeven, er gaat niets boven de natuur en soms moet je gewoon met je neus uit de boeken en de bossen in. Hopelijk inspireren de volgende boeken tot een bezoekje aan de na...

Garage Gust: wat een bedrijvigheid
Bea Pompert
In de kleutergroepen van basisschool De Weisterbeek in Horst gonst het van garagegeluiden. Wat is hier aan de hand? Alle leerlingen kennen Gust, de handige garagehouder uit het prentenboek Garage Gust van Leo Timmers. Gust is een echte probleemoplosser voor zijn klanten. Zo maakt hij voor neushoorn Rico een lekker z...

De Boekenladder
Bianca Oterdoom
Het werkveld van De Activiteit (Landelijk Centrum voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs) strekt zich uit over Nederland. Van Groningen tot Maastricht en zelfs Texel. Van de grote steden tot de kleine dorpjes. Maar één keer per maand treffen wij als medewerkers elkaar voor onze Activiteitendag in Alkmaar. Daar delen we...

Vorming door ongevormde materialen
Patrick Postma
Jonge kinderen hebben een intrinsieke drang om de wereld te leren kennen. Ze zijn onderzoekers, ontdekkers en kunstenaars. Waar we als volwassenen al snel geneigd zijn om te vragen wat iets wordt, zijn kinderen veelal geïnteresseerd in hoe iets werkt, voelt en acteert. In onze OGO scholen nemen we deze nieuwsgierig...

Waardengericht leiderschap
Betrokken richting geven aan de toekomst
Wouter Schenke
De koers bepalen voor de toekomst? Waar we voorheen toch vooral keken naar de directie om de visie en schoolwaarden te bepalen, ligt in deze tijd de nadruk op een inbreng van alle belanghebbenden. Dit vraagt om afstemming tussen schoolleiding en collega’s en oog voor de behoeften van ouders en leerlingen. Samen geef...

Uit welke hoek waait jouw verhaal ons tegemoet?
Hermien de Waard
Leerkracht Dionne bouwt goede spelactiviteiten op waarin leerlingen hun eigen taal en kennis kunnen inzetten om een gezamenlijk verhaal in de Nederlandse taal te spelen. Gesprekken vormen daarbij taalrijke, betekenisvolle activiteiten.