Welkom

Sinds 1994 zijn in Nederland programma’s ontwikkeld voor de Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE). Ze zijn bedoeld voor jonge kinderen om hun kansen op een gunstige schoolloopbaan te versterken. Startblokken is één van die programma’s.

In 1969 was er in Nederland het eerste ‘taalcompensatieprogramma’ om de ‘taalachterstand’ van ‘arbeiderskinderen’ weg te werken. Dat programma was gemaakt vanuit het idee dat taal een essentiële rol speelt in schoolsucces.

Taalvorming is een manier van werken die vertellen, luisteren, schrijven en (voor)lezen op een natuurlijke manier aan elkaar verbindt. De stichting Taalvorming begeleidt scholen en heeft cursussen opgezet om taalvorming ook met ouders op te zetten.

Als school en Pabo samen de opleiding van leerkrachten ter hand nemen, worden beide daar beter van. Dat is de gedachte achter de projecten ‘Opleiden in school’ die met subsidie van OCW drie jaar geleden startten.

De Willibrordschool staat in het Amsterdamse stadsdeel IJburg. School en buurt zijn nieuw, vers gebouwd op aan het IJsselmeer onttrokken grond.

In groep 1-2 staat het verhaal van de Ark van Noachcentraal. Het begint met het voorlezen en naspelen van het verhaal in de watertafel en in de kring. De leerkracht en de kinderen besluiten om een verteltafel op te bouwen.

Op 30 juni 2006 hield Monique Volman haar oratie aan de Vrije Universiteit. Met het uitspreken van haar rede werd zij hoogleraar Onderwijskunde. Hier vat ze haar betoog voor Zone samen.

Sandra van Vliet verbindt haar rol als bouwcoördinator aan de fasen van het thematiseren om met het onderbouwteam de voorbereiding, de uitvoering en de evaluatie van thema’s systematisch aan te pakken.

Hoe gaat het met ‘Startblokken van Basisontwikkeling’ in de praktijk van peutergroepen? Peuterleidsters in Enkhuizen hebben na twee VVE-cursussen de basale vaardigheden geleerd om ontwikkelingsgericht in hun peutergroepen te kunnen werken.

Ze bevinden zich alle drie in mijn werkkamer en geen van hen gelooft in een goed einde van het gesprek. De overblijfvader, die drie keer per week met deze én tien andere kinderen overblijft.

Els Kuiper legt de vraag voor hoe je omgaat met leerlingen die op internet verdwalen of juist de ene tekst na de andere knippen en plakken tot iets wat eruit ziet als een gelikt werkstuk.

Op Het Ruimteschip maken kinderen gebruik van Encarta en gaan pas later met Google zoeken. De leerkrachten hebben voor het werken met de computer en met internet een Stappenplan ontworpen.

Krantenberichten over online pesten, internetverslaving, cyberseks en kinderen die alleen nog maar in een virtuele wereld lijken te leven. Ze brengen leerkrachten en ouders soms in paniek over de gevaren van internetgebruik voor kinderen.

Leerkracht Marijke werkt met Basisontwikkeling. Het thematisch werken met samenhangende kernactiviteiten lukt goed. Maar de bijbellessen staan nog los van het thema.

Hoe gaan ontwikkelingsgerichte scholen om met methodes? Leerkrachten van De Achthoek laten ons zien op welke manier een thema uit geschiedenis op een ontwikkelingsgerichte manier wordt aangepakt en welke rol een methode daarin speelt.

Een leerkracht vraagt zich af hoe hij het spel in groep 1-2 kan uitbreiden met betekenisvolle lees-schrijfactiviteiten.

Onderbouwleerkrachten van een SBO-school gaan op eigen kracht aan de slag met de ontwikkelingsgerichte methodiek voor lezen en schrijven.

Ester van Oers licht (vanuit haar onderzoek) toe wat schematiseren wil zeggen, hoe jonge kinderen leren schematiseren en hoe de leerkracht dit leerproces kan bevorderen.

We vroegen ons af of reken-wiskundeactiviteiten wel genoeg aan bod komen en of we, zoals we nu werken, wel op een goede manier bezig zijn. Hoe weten we dat zeker?

Op SBO De Boemerang zitten in groep 1-2 kinderen in de leeftijd van 4 tot 6 jaar. De kinderen lopen in het algemeen achter in hun ontwikkeling.

Dit lees ik verkeerd, dacht ik. Ik kon mijn ogen niet geloven, maar het staat er echt: “Wordt methodeslaaf…!”

‘Samenwerkend leren’ heeft een belangrijke plaats in Ontwikkelingsgericht Onderwijs. Het is een veelbesproken werkvorm die regelmatig op een of andere manier wordt ingezet op ontwikkelingsgerichte scholen.

Hoe kunnen we onze kinderen inspireren om meer beeldend aan het werk te gaan? Als we hulp zoeken bij experts buiten de school merken we dat er veel mogelijkheden zijn in Amsterdam.

Hoe geef je dansexpressie een plaats in een ontwikkelingsgerichte school? Iris Martin, docente dansexpressie, ziet veel mogelijkheden in de Willibrordschool te IJburg, een nieuwe ontwikkelingsgerichte basisschool met ‘theater’ in het profiel.

Luc Stevens brak in Zone 4 (2005) een lans voor wijsheid in de discussies over nieuwe onderwijsconcepten. Hij suggereert dat alle benaderingen die zich verzetten tegen een gestandaardiseerde schoolcultuur in feite één familie zijn.

Deze groep hanteert een strikte scheidslijn tussen jongens en meisjes. Onzichtbaar maar duidelijk aanwezig. Beide partijen bekijken elkaar met onverholen minachting.

Twee moeders beginnen een actie om meer witte kinderen naar de zwarte school in hun buurt te trekken. Na drie jaar is deze basisschool, de Sint Jan in Amsterdam, een goede afspiegeling van de wijk geworden.

‘Aandacht’ is wel waar het om draait; aandacht voor de leerlingen en voor kunst. Aandacht hebben voor de interesse van de leerling: leefwereld, kennisniveau, opmerkingsgave, verontwaardiging, reactie, talenten, ongeacht leeftijd en zonder vooroordelen.

Hoe kan ik aardrijkskunde binnen een thema meer betekenis geven, vraagt Peter Sneekes zich af. Hij ontwerpt een spel waarin leerlingen een eigen land krijgen dat ze zelf vorm geven. De landen vormen samen een werelddeel.

Muziek, als onderdeel van cultuureducatie, is belangrijk. Er valt veel plezier aan te beleven en met zeer beperkte middelen kunnen leerkrachten muziekactiviteiten realiseren.

De overheid wil dat scholen in 2007 hun visie op cultuureducatie ontwikkeld hebben.

Hoe breng je jonge kinderen in aanraking met kunst? De kinderen van basisschool Albronda verkennen wat kunstenaars doen en maken, wat je in een museum vindt en hoe je zelf kunst kunt maken.