Kinderopvang ‘t Schoapie: De ‘weide’ wereld op een erf.

De kinderen kijken vol aandacht hoe boer Martin het schaap stevig tussen zijn benen vasthoudt en met lange halen de vacht afscheert. “Wie wil nu met mij samen een schaap scheren?”,“Ik wil het wel proberen.” Eén van de jongens stapt ook over het hek en gaat naast Martin staan. Samen houden ze het volgende schaap vast en als Martin het scheerapparaat aanzet, zetten ze met beide handen kracht om in stevige banen de vacht van het schaap los te maken.

“Genieten van alles op en rondom een boerderij, van de ruimte, de natuur, de dieren. Dat gun je toch ieder kind?” Met die gedachte van eigenaren Martin en Silvia is het allemaal gestart. Het begin van een uniek concept.

Kinderopvang ’t Schaopie ligt in het buitengebied van Zwolle, tussen Raalte en Mariënheem. Een gebied vol boerderijen waar van oudsher zowel kleinvee als akkerbouw te vinden is. Boer Martin groeit op deze boerderij op en neemt die van zijn ouders over. In 2007 raakt de energie en het plezier in het boerenbedrijf van boer Martin op. Samen met zijn vrouw Silvia gaat hij op zoek naar een andere invulling van zijn werk. In dit traject wordt al snel duidelijk dat zorg voor mens en dier de kern is. Maar ook dat hij niet 24 uur per dag bezig hoeft te zijn, hij samen met anderen kan werken, er tijd is voor hun dan nog jonge kinderen, de weekenden vrij zijn en ze met elkaar op vakantie kunnen gaan. Er volgt een gesprek met de Vereniging voor Agrarische Kinderopvang en dat past bij hun visie. Vrijheid, veel ruimte buiten om te spelen en leren omgaan met dieren, mensen en ook andere kinderen, dat is waar ze voor gaan. Op 24 november 2007 starten ze met Kinderopvang ’t Schoapie.

Wij helpen boer Martin
Op de boerderij is elke dag van alles te doen. Vandaag gaan de peuters mee met boer Martin op de trekker en helpen ze hem om daarna de trekker schoon te spuiten. Dat betekent eerst de overall en laarzen aan. Het geluid van de trekker is hard aan je oren. “Dan hoor je dat ik eraan kom en kunnen er geen ongelukken gebeuren”, legt Martin uit. Om de beurt klimmen de kinderen omhoog. “Fijn dat je me komt helpen, zie je hoe goed we alles kunnen zien nu we zo hoog zitten?”. Sommige kinderen blijven het liefst ver van de trekker vandaan. Luuk staat ook eerst van een afstand te kijken. Maar als Martin vraagt of hij op schoot wil komen zitten, komt hij dichterbij en klimt zelf omhoog. Als Martin is uitgereden en de emmers en borstels haalt om de trekker schoon te maken, komen alle kinderen in actie. Seb gaat heel precies aan het werk, “Dit moet ook goed schoon.”, zegt hij tegen Martin en wijst de doppen van de wielen aan. “Oh, jij maakt de binnenkant van de wielen schoon?”, verwoordt de pedagogisch medewerker.  Meer dan een half uur zijn de kinderen bezig en Seb vertelt Martin dat “ook de binnenkant schoon is.” Een echte sociaal-culturele activiteit met volop kansen voor taal en sociaal-emotionele ontwikkeling.

Kinderopvang ’t Schoapie start klein en met een vaste kern van medewerkers, die zich herkennen in de kindgerichte benadering en de grote mate van vrijheid die kinderen hier krijgen. Hier is geen vast dagritme, iedereen hetzelfde bordje leegeten en allemaal dezelfde knutselschaapjes maken voor aan de waslijn. Maar meegaan met wat er leeft en gebeurt op de boerderij, in het ritme van de dag. In het visiedocument heet dit de 3 r’s; ruimte om te groeien (voor kinderen en professionals), pedagogische ruimte en letterlijk ruimte (kleine groepen, heel veel buitenspeelruimte).

Een kijkje op het erf
Het gevoel wanneer mensen voor het eerst het uitgestrekte erf oplopen? Kinderen zijn verliefd, ouders verkocht en medewerkers dol-verrast. Je ervaart meteen het gevoel van ultieme vrijheid. Spelende kinderen in de natuurtuin en de uitdagende speelomgeving. Heerlijk in de buitenlucht, tussen de dieren. Je ziet kinderen kippen en eenden voeren. Je ziet ze geiten, konijnen en schapen knuffelen. En paarden, koeien en ezels aaien. ’t Schoapie ligt tussen de weilanden, dichtbij ‘t bos. Ook op ‘t erf zelf is het een en al groen. Met bloemen, planten, een tunnelkas en een moestuin. Kinderen leren spelen op allerlei ondergronden. We dagen ze uit op vele manieren. Zo kunnen ze bijvoorbeeld groente en fruit plukken. Ze mogen op onderzoek uitgaan naar kleine beestjes en insecten, of lekker spelen op de speelweide.

In de loop van de jaren groeit de organisatie en komen er ook steeds meer kinderen die wat extra ondersteuning nodig hebben. Er worden professionals aangetrokken met meer kennis over deze kinderen en er wordt gezocht naar een VVE-aanpak die bij de visie van ’t Schoapie past. Dat wordt uiteindelijk Startblokken van Basisontwikkeling. De rol van de professional is belangrijk, kijken, stimuleren en op zoek gaan naar wat kinderen nodig hebben om in ontwikkeling te komen. Echte, betekenisvolle activiteiten zijn er genoeg op het erf. Startblokken brengt samenhang en verdieping in deze activiteiten en verbindt spelen en leren aan deze activiteiten.

Niet alleen kinderen ontwikkelen zich, maar ook de professionals worden weer uitgedaagd in hun vak. Er ontstaat een gedeelde visie rondom spelen en leren aan betekenisvolle activiteiten op het erf, maar ook met een blik op activiteiten buiten ‘t Schoapie, zoals bij het thema “wij maken kunst”. De kinderen gaan op bezoek bij een atelier in de buurt en maken vervolgens kunst met allerlei materialen die ze binnen en buiten vinden. Het thema wordt afgesloten met een "kunstroute" over het erf waarbij alle ouders zijn uitgenodigd. 

Wij werken in de kas
“Wie gaat er vandaag mee de planten in de kas water geven?” Elke ochtend gaat pedagogisch medewerker Kaylie met een groepje peuters naar de kas om de planten te verzorgen. In deze periode staat de kas vol met tomaten, pompoenen en natuurlijk de grote, oude druif. “Hoeveel water denk je dat we vandaag moeten geven?” “Een hele gieter want het is echt heel warm”. “Misschien wel meer, ze hebben echt dorst”.  De kinderen overleggen en lopen heen en weer naar de kraan, waarbij ze elkaar helpen.

In het certificeringstraject Startblokken hebben we geleerd om de verhalen van de boerderij meer doelgericht en systematisch te benutten voor de ontwikkeling van de kinderen. We bespreken hoeveel water er die dag nodig is, zoeken in boeken op wat onkruid is, houden op een stok bij hoe hoog de planten gegroeid zijn. Naast de plant schrijven we naamkaartjes en gebruiken alle hulpmiddelen die in de kas te vinden zijn: Schoffel, spa, sproeier, schep, hark, en leren zo allerlei nieuwe woorden en begrippen. Ook maken we meer foto’s zodat we zien wat we gedaan hebben, wat er verandert, zodat we erover kunnen blijven praten en ons verwonderen. We bespreken het probleem dat er te veel plantjes groeien en er te weinig plek is om te groeien. We kijken in boeken en folders en maken plannen voor een tuincentrum op de groep met een winkel waar we de planten verkopen die niet meer in de kas passen. De ouders komen de plantjes kopen en thuis weten de kinderen precies wat nodig is om voor de plantjes te zorgen.

Dood kuikentje
Bij Kinderopvang ’t Schoapie liggen de verhalen voor het oprapen. Zoals wanneer pedagogisch medewerker Natasja op een morgen de kuikens gaat voeren in de schuur naast de kinderopvangruimte en samen met de kinderen een dood kuikentje vindt. De kinderen zijn vol aandacht en willen het kuikentje ook aan de andere kinderen laten zien. “Hij is stil, zijn hartje doet het niet, even voelen”. Samen met Natasja bekijken de kinderen het kuikentje. “En nu?”, vraagt Natasja. De kinderen willen het kuikentje een mooie plek geven. De timmerman, die net bezig is met het dak van de schuur, wil wel een kistje maken waar het kuikentje in kan. Samen begraven de kinderen het kistje en versieren het graf met bloemen. De foto’s van dit verhaal worden gedeeld met ouders. Als de kinderen de volgende ochtend binnen komen hangen de foto’s op de deur en gaan de kinderen gelijk in gesprek. Voor de baby’s hebben de professionals een schattenmandje gemaakt met allerlei zachte materialen, er is een voelboekje over jonge dieren en een knuffelkuikentje. Zo betrekken we ook de baby’s.

En nu? We zijn zoveel meer dan een opvang. Elke groep binnen ‘t Schoapie heeft een eigen toepasselijke naam. Binnen de kinderopvang zijn er de Knienties, Lammegies en Biggeties. Voor de peuters de Peutertuin en de Peuterweide. De buitenschoolse opvang (BSO) bestaat uit de Hooizolder en de Deel. De specialistische kindzorg bestaat uit Bloemenweide en de Bloemenweide BSO. Dit betekent zorg en opvang in één. Opvang en meer dus. Meer aandacht, meer zorg. In huis hebben we logopedie, fysiotherapie, ergotherapie en een orthopedagoog. Ook bieden we een-op-een-begeleiding. Met deze specialistische kindzorg zijn we uniek in de regio. Hiermee is er binnen ‘t Schoapie voor bijna ieder kind tussen 0 en 12 jaar een passende plek. Maar alleen als je vies wil worden, want dat is de voorwaarde. De combinatie ‘leren, leven, spelen’, vormt de groen-wollen draad binnen ‘t Schoapie.