Spel en onderzoek zijn actueler dan ooit!

Wie de kranten een beetje volgt, en dan vooral de artikelen die over het basisonderwijs gaan, kan zomaar in mineur raken. Want wat komt er allemaal droevig nieuws naar boven. Onze kinderen lezen slecht en hebben te weinig kennis over de vakken. En nu laatst weer alle publiciteit over het lage niveau van het schrijfonderwijs. Altijd is het de schuld van de leerkracht, die niet doet wat de wetenschap al lang weet én voorschrijft. Wat jammer dat er niet wat preciezer gekeken wordt naar de oorzaken van de problemen en slechte resultaten. Ik noem er hier een, en volgens mij een zwaarwegende. Dat is de steeds terugkerende misvatting dat verbetering van het basisonderwijs gebaat is met meer vakken en hun bijbehorende didactieken, waarbij volkomen onuitvoerbare aanwijzingen voor leerkrachten worden gegeven. Eén voorbeeld. We weten dat in een goede schrijfdidactiek er veel tijd besteed moet worden aan het schrijfproces, er veel gepraat, teruggelezen en gereviseerd moet worden. Tegelijkertijd worden leerkrachten aangespoord de taalmethode voor hun leerjaar te gebruiken. Die uiteraard vele onderwijsuren vergt, waardoor er van het echte schrijven vaak weinig terecht komt. En zo zit het ook met de wereldoriënterende vakken. Wetenschap en Techniek invoeren: prima, maar wanneer precies en hoe, als ook de topotoets gehaald moet worden? Basisschoolleerkrachten zitten in de spagaat van behoud en terugkeer naar het ‘oude, betere’ én vernieuwing. Denk aan de voortdurende tirannie van het ‘directe instructiemodel’ als oplossing voor alle problemen naast of in plaats van zaken die ze zelf van belang vinden, zoals lezen met begrip en plezier, goed schrijven en kinderen begeleiden om actieve, onderzoekende leerlingen te worden die leerstof intrinsiek interessant vinden én kunnen gebruiken voor eigen doelen. Dit wringt! In ZONE proberen we leerkrachten, directies en begeleiders te ondersteunen in het hanteren van een onderwijspedagogische benadering die hen uit die spagaat helpt, door verhalen over spel en onderzoek in theorie en praktijk. Hierdoor kunnen professionals komen tot goed samenhangend onderwijs dat betekenisvol voor leerlingen is en zorg draagt voor resultaten die hout snijden. Plezier in leren, leesmotivatie, interesse in vakinhouden krijgen en behouden om beter mee te kunnen doen aan onze samenleving, sociaal vaardig te worden en je zelf als leerling en persoon te ontwikkelen. In deze ZONE vind je artikelen die ingaan op aspecten van uitvoerbaar en verantwoord onderwijs, door te zoeken naar samenhang en samenwerken, vakoverstijgende werkwijzen in alle groepen en aandacht voor vorming met inbegrip van mooie resultaten. We starten met een nieuwe rubriek: ‘Kwaliteit’. Een rubriek waarin auteurs hun kijk op kwaliteit in hun werk beschrijven. Dit keer gaat het over systematisch werken aan kwaliteit met een heel schoolteam om op één lijn te komen in hun kijk op kinderen en het werk in de klas. De langlopende ‘Reeks’ over begrippen die van belang zijn om ontwikkelingsgericht te kunnen werken en dat te verantwoorden, wordt gebundeld en door Bert van Oers van een voorwoord voorzien. Voor abonnees komt deze bundel digitaal beschikbaar begin juli op de website van Zone. Geniet van alle artikelen en columns, laat je informeren en inspireren, vind ideeën voor je eigen praktijk en vooral: geniet ervan.

Veel leesplezier!

Namens de redactie Bea Pompert